[...] E-marketingu politycznego nie da się bowiem jednoznacznie określić, zdefiniować i sprecyzować idealnej w tym względzie strategii działań. Można za to określić pewne standardy, pewien szablon podstawowych elementów, które winny pojawić się w trakcie kampanii politycznych w sieci.
Bezapelacyjnie, kardynalnym warunkiem zaistnienia danego kandydata w Internecie, jest stworzenie przez niego strony internetowej. O ile dawniej taka witryna miała bardziej charakter słupu ogłoszeniowego, o tyle obecnie nabiera znamiona profesjonalnego portalu, gdzie dochodzi do interakcji między autorem a internautą odwiedzającym stronę. Atutem autorskiej witryny internetowej jest bez wątpienia sprawowanie nad nią całkowitej kontroli. Tutaj dany kandydat decyduje o tym co i w jakiej formie zostanie opublikowane. Nie musi liczyć się z ograniczeniem czasu emisji, jak w telewizji. Nie ryzykuje przeinaczeń treści, jak wówczas, gdy komunikacja odbywa się za pomocą mediów tradycyjnych. Może odbierać sygnały, wnioski, zarzuty, opinie i sugestie bezpośrednio od wyborców. Rezygnacja z tych zalet (poprzez niepublikowanie witryny) wiąże się dla danego kandydata nie tylko z popełnieniem błędu strategicznego, ale też często z wyborczym samobójstwem. Warto bowiem zauważyć, że z Internetu korzysta co raz większa część społeczeństwa, dla której jest on podstawowym źródłem uzyskiwania informacji o polityku, partii politycznej, wyborach i polityce w ogóle. Pominięcie tej grupy odbiorców może być niewybaczalnym błędem. Internauci nie tylko odbierają komunikat wyborczy, ale też w coraz większym stopniu współtworzą wizerunek kandydata (doskonałym przykładem na to jest Krzysztof Kononowicz). W starożytności Grecy mieli agorę a w Rzymie było forum, współcześnie my mamy Internet, który staje się platformą dyskusji i działalności politycznej. Rola cyberprzestrzeni w polityce ciągle wzrasta.
Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku pokazały, że pretendenci do najwyższej funkcji w państwie zrozumieli wagę obecności w Internecie. Była to druga w polskiej historii kampania, w której każdy z kandydatów w pewien sposób ukazał swoje jestestwo w sieci. Ponieważ analiza wszystkich form marketingowej aktywności w Internecie byłaby zadaniem karkołomnym, w kontekście rozmiarów cyberprzestrzeni, w niniejszej pracy podjęto się zadania porównania stron internetowych kandydatów na urząd prezydenta. Uzyskane wyniki analizy udowodniły, że polscy politycy korzystają z Internetu w prowadzeniu działań marketingowych a zatem założony cel rozważań w tejże pracy został zrealizowany.
Niemniej jednak, należy stwierdzić, iż samo stworzenie strony Web w dzisiejszych czasach nie wystarcza. Niezwykle ważne jest zapewnienie jej maksimum użyteczności, częste aktualizowanie i urozmaicanie. Użytkownicy Internetu oczekują, że witryny kandydatów będą stanowiły wzór profesjonalnego wykonania. Spodziewają się znaleźć na nich wszystko to, czego nie mogą pokazać media tradycyjne, a co ich żywotnie interesuje. Pod tym względem pretendenci w wyborach prezydenckich nie stanęli na wysokości zadania, co pokazały prezentowane powyżej wyniki analizy. Ich strony często okazywały się mało funkcjonalne (najlepsza w tym względzie witryna należała do W. Pawlaka) a pod względem marketingowym zupełnie nijakie. Najlepiej marketingowo zaprezentował się G. Napieralski a kluczem do jego sukcesu było zapewne desygnowanie ze swojego sztabu osoby odpowiedzialnej za prowadzenie kampanii w sieci. Mimo wysokich wyników tych dwóch kandydatów na jednej z płaszczyzn porównania witryn, najlepszą stroną internetową rywalizacji wyborczej okazała się należąca do B. Komorowskiego www.bronislawkomorowski.pl. Jakkolwiek witryna ta zachwycała wykonaniem, częstymi aktualizacjami, wirtualną wersją przemawiającego Marszałka, to nie była w pełni dopracowana. Można pokusić się o stwierdzenie, że choć w Polsce wywoływała entuzjazm, to na Zachodzie prawdopodobnie uznano by ją za przeciętną.
Rzeczywistość wyborcza pokazała, że polscy kandydaci nie odrobili jeszcze lekcji zza oceanu i o e-marketingu muszą się wiele nauczyć. Nikt nie oczekiwał, że stworzą oni idealne serwisy internetowe, przeprowadzą profesjonalną kampanię wyborczą w sieci, ale po tylu latach funkcjonowania w Polsce Internetu i wiedzy o istnieniu milionów jego użytkowników, spodziewać się można było większego zaangażowania, wykazania większej kreatywności i większego zrozumienia dla istoty i rangi obecności polityka w sieci. Nikt też nie spodziewał się skopiowania wzorcowej MyBarackObama.com, bo nie byłoby to właściwe w polskich warunkach – nie ta demokracja, nie ta kultura polityczna i nie ten stopień rozwoju narzędzi internetowych. Pewnym usprawiedliwieniem dla interaktywnej opieszałości kandydatów w Polsce może być przypomnienie, że przyszło im rywalizować w niezwykle trudnych warunkach – w cieniu katastrofy smoleńskiej oraz powodzi, która nawiedziła Polskę wiosną. Jednakże nie należy zapomnieć, iż prowadzenie działań marketingowych w sieci nie wymaga wielkich nakładów finansowych, angażu całego gremium specjalistów, czy posiadania wiedzy niedostępnej dla przeciętnego człowieka. W świetle powyższego, ograniczona i wręcz miałka kampania e-marketingowa pretendentów na urząd prezydenta, mogła być efektem nie tylko braku sprecyzowanej koncepcji marketingowej, ale też zwykłej ignorancji dla najważniejszego medium XXI wieku. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że błędy minionej kampanii zostaną naprawione w zbliżających się wyborach samorządowych, co z pewnością zostanie zweryfikowane zarówno przez specjalistów od e-marketingu politycznego, jak i wyborców. Tym samym kwestia zwiększenia możliwości użycia Internetu w czasie kampanii politycznych pozostaje otwarta.
Praca magisterska dostępna tutaj: E-marketing polityczny. Analiza stron WWW kandydatów w wyborach prezydenckich w Polsce w 2010 roku.
